«Η Γυναίκα του Ναυτικού» στην Άνδρο

Ένα μοναδικό έργο τέχνης, «Η Γυναίκα του Ναυτικού», κοσμεί από τo περασμένο Σάββατο 29 Ιουνίου τη χώρα της Άνδρου στην περιοχή Πλακούρας, από όπου έφευγαν και επέστρεφαν οι ναυτικοί του νησιού.

Πρόκειται για το γλυπτό του καταξιωμένου καλλιτέχνη Βασίλη Παπασάικα και απεικονίζει με ευαισθησία τη γυναίκα του ναυτικού και τις θυσίες που αυτή κάνει, κρατώντας ενωμένη την οικογένεια κατά την απουσία του ναυτικού. Το έργο αποτελεί δωρεά των αδελφών Λασκαρίνας και Νένης Καρασταμάτη στη μνήμη των γονέων τους.

Τα αποκαλυπτήρια του εντυπωσιακού μπρούτζινου γλυπτού πραγματοποιήθηκαν σε επίσημη τελετή που διοργάνωσε ο δήμαρχος του νησιού, Θεοδόσης Ι. Σουσούδης, παρουσία του γλύπτη Βασίλη Παπασάικα, των δωρητριών αδερφών Λασκαρίνας και Νένης Καρασταμάτη, του γενικού γραμματέα Αποδήμου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας, Ιωάννη Χρυσουλάκη, της επάρχου, Άννας Βρεττού, καθώς και πλήθους επίσημων προσκεκλημένων.

Στην εκδήλωση απηύθυναν χαιρετισμό ο Γεώργιος Τηνιακός, πρόεδρος του Πανδριακού Συλλόγου Ναυτικών, και η Ελένη Μπενέκη, ιστορικός, η οποία μίλησε με θέμα «Οι γυναίκες των ναυτικών των καραβιών της Άνδρου».

Ο δήμαρχος, μεταξύ άλλων, τόνισε τη σημασία του ναυτικού επαγγέλματος για την Άνδρο και τον ρόλο της γυναίκας του ναυτικού στην κοινωνία του νησιού. «Η αποψινή εκδήλωση αποτελεί έναν οφειλόμενο φόρο τιμής στην ηρωίδα Ανδριώτισσα, τη σύζυγο που κρατά στιβαρά στα χέρια της το τιμόνι του σπιτιού κατά την απουσία του ναυτικού», δήλωσε ο Θεοδόσης Ι. Σουσούδης.

Ο εμπνευστής της ιδέας και του οράματος για το γλυπτό «Γυναίκα του Ναυτικού» ήταν ο ίδιος ο δήμαρχος, ο οποίος βρήκε θερμή ανταπόκριση από τις αδερφές Λασκαρίνα και Νένη Καρασταμάτη για την υλοποίηση αυτού του έργου.

Ο Ιωάννης Χρυσουλάκης, γενικός γραμματέας Αποδήμου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας, επσήμανε τη σπουδαιότητα της γυναίκας του ναυτικού ως «φάρος ελπίδας και σταθερότητας για την οικογένεια». Εξέφρασε την εκτίμησή του στις κυρίες Λασκαρίνα και Νένη Καρασταμάτη για τη γενναιόδωρη δωρεά του γλυπτού στη μνήμη των γονέων τους. «Η σύζυγος ενός ναυτικού είναι πηγή παρηγοριάς και υποστήριξης, που κρατά ενωμένες τις οικογένειες παρά την απόσταση», ανέφερε ο κ. Χρυσουλάκης.

Η κ. Λασκαρίνα Καρασταμάτη, στη δική της συγκινητική ομιλία, εξέφρασε την ευγνωμοσύνη της για την πραγματοποίηση αυτού του έργου, το οποίο τιμά τόσο τη μνήμη των γονέων της, όσο και τη ναυτική παράδοση της Άνδρου. «Η σημερινή εκδήλωση τιμά όλους τους ναυτικούς, τις οικογένειές τους και κυρίως τις γυναίκες που μένουν πίσω και υποστηρίζουν με δύναμη και αφοσίωση τις οικογένειές τους», δήλωσε η κ. Λασκαρίνα Καρασταμάτη.

Η παρουσία πλήθους κόσμου και η συγκινητική ατμόσφαιρα της εκδήλωσης υπογράμμισαν τη σημασία της γυναίκας του ναυτικού για την τοπική κοινωνία της Άνδρου και την ελληνική ναυτιλία γενικότερα.

Το έργο

Το έργο απαρτίζουν τρία πρόσωπα, αυτό μιας νεαρής μητέρας, του μωρού, που η ίδια κρατά στην αγκαλιά της και της πεντάχρονης κόρης της που στέκεται δεξιά της.

Η σύνθεση αποδίδει την εικόνα της συζύγου Ανδριώτη ναυτικού, κατά τη στιγμή που αυτή έχει ανέβει σε κάποιο υψηλό σημείο της χώρας της Άνδρου με τα δύο της παιδιά και παρακολουθεί με το βλέμμα της το καράβι του άνδρα της ν’ απομακρύνεται καθώς αυτό ξεκινά για μακρινό ταξίδι. Αφηγείται δηλαδή μ’ έναν λόγο την κρατούσα πραγματικότητα για την κοινωνία του νησιού, όπου οι γυναίκες μένοντας πίσω έχουν κατ’ ανάγκην και κατ’ αποκλειστικότητα την ευθύνη της προστασίας και της ανατροφής των παιδιών, αφού οι άνδρες διαρκώς ταξιδεύουν στη θάλασσα.

Τα μέσα που η τέχνη της γλυπτικής  παρέχει για την εναργέστερη απόδοση αυτής της εικόνας είναι: ο αριθμός των εικονιζομένων προσώπων, η ηλικία και η σωματική κατασκευή  ενός εκάστου, η στάση του σώματος και η έκφραση του προσώπου, οι ενδυματολογικές επιλογές και τέλος ο χώρος τοποθέτησης του έργου και ο προσανατολισμός του.

Η επιλογή της μητέρας με τα δύο παιδιά απηχεί αφενός μεν στην κρατούσα κατάσταση στην Ελλάδα του δευτέρου μισού του εικοστού αιώνα, όπου κατά το πλείστον στις ελληνικές οικογένειες αυτός είναι ο αριθμός των παιδιών, αφετέρου δε υπακούει στην ανάγκη για έναν σύμμετρο αριθμό προσώπων στην οργάνωση της συνθέσεως του έργου, καθώς πυκνώνει τη σύνθεση συγκεντρώνοντας την προσοχή του θεατού στα συμβολιζόμενα, πράγμα που θα ήταν δύσκολο να συμβεί με τον πλατειασμό μιας πολυπρόσωπης συνθέσεως.

Ο δημιουργός εικονίζει τη γυναίκα σε νεαρή ηλικία με γενναία σωματική κατασκευή να πατά δυνατά και στα δύο της πόδια, καθώς επιθυμεί να συμβολίσει τη δύναμη και την απόφαση. Η έκφραση στο πρόσωπό της είναι ήρεμη  και ταυτόχρονα σκληρή και αποφασισμένη. Η κατατομή της φέρει όλα τα γενετικά χαρακτηριστικά της φυλής μας. Έχει τα μαλλιά δεμένα σε μικρό κότσο, πράγμα που προσθέτει ευπρεπώς τόσο στο κάλος, όσο και στην αυστηρότητα του προσώπου της.